Interview John de Haan
Iemand met veel ervaring in de houtketen is John de Haan. Hij is eigenaar van zijn bedrijf Duurzaam Hout BV en co-eigenaar van Somivab in Gabon. Somivab beheert een bosgebied ter grote van half Flevoland waar 450 mensen in werken. John heeft 10 jaar in Ivoorkust gewoond en is sinds 1988 actief op het gebied van tropisch hout. Met zijn 34 jaar aan ervaring wil ik graag weten wat hem drijft en wat duurzaam bosbeheer in de praktijk betekent.
Het belang van duurzaam bosbeheer
Het belang van duurzaam bosbeheer John is heel duidelijk als het gaat om het belang van duurzaam bosbeheer. Duurzaam betekent volgens hem ‘continuïteit garanderen’: er voor zorgen dat er ook vele generaties na ons het bos met al haar functies blijft bestaan. In Ivoorkust heeft John gezien
wat er gebeurd als de waarde van het bos niet wordt gezien. Ivoorkust wilde het beste landbouwland ter wereld worden. Dat is gelukt, zo komt veertig procent van de cacao-productie wereldwijd uit Ivoorkust, maar
daarvoor heeft het land wel een prijs betaald. In de afgelopen vijftig jaar is in Ivoorkust tachtig procent van het tropisch regenwoud verdwenen (Guardian, 2017). Bos moet volgens John ter plekke een economische waarde vertegenwoordigen voor de mensen daar. Als het bos dit niet doet, heb je kans dat er voor ander landgebruik wordt gekozen met desastreuze gevolgen voor het bos.
Duurzaam bosbeheer in de praktijk
Gabon gelooft daarentegen in hun ‘natuurlijk kapitaal’. Ongeveer tachtig procent van het land bestaat uit oerwoud en is daarmee één van de meest beboste landen ter wereld. Sinds 2010 is het in Gabon verboden om rondhout (hele stammen) te exporteren. Gabon wil de houtverwerkende industrie in eigen land houden, wat onder andere moet zorgen voor meer werkgelegenheid. Daarnaast hebben ze een eigen boswet. Voor een bedrijf als Somivab betekent deze wet dat ze elk jaar een kapvergunning krijgen gebaseerd op hun bosbouwplan. Het stuk bos dat ze beheren is verdeeld in 25 jaarvlakken. Als er in een jaarvlak wordt gekapt, moet dat vlak 25 jaar met rust worden gelaten om er vervolgens na 25 jaar weer terug te keren. Er mag niet meer hout worden gekapt dan dat er in die 25 jaar bijgroeit. Elke boom in het jaarvlak wordt geïnventariseerd, opgemeten en in kaart gebracht. Vervolgens worden de te kappen bomen geselecteerd. In de praktijk betekend dit dat er één boom per hectare wordt gekapt. Op de vergunning staat aan welke eisen deze boom moet voldoen.
John ziet het belang van internationale wetgeving naast lokale wetgeving. Hij heeft het auditsysteem omarmt. Al is er bijvoorbeeld prima lokale wetgeving op het sociale vlak, de praktijk is vaak weerbarstiger. Volgens John is het van grote waarde dat je aan de buitenwereld kunt laten zien dat je goed bezig bent. John vertelt; “In de praktijk betekent de certificering dat we nu bijvoorbeeld een brigade opzetten om jacht te voorkomen op bedreigde diersoorten, dat we Low Impact Logging toepassen, fragile gebieden aanwijzen waar niet gekapt mag worden of dat we olieresten opvangen.”
Mooi vak
Als ik John vraag wat zijn werk zo mooi maakt dan noemt hij de veelzijdigheid en variatie. Hij noemt de keten van bos via industrie naar handel een zeer gevarieerde aaneenschakeling met schakels waarbij we elkaar allemaal nodig hebben. Hout is een mooi vak met persoonlijke contact. Hij ziet zijn klanten meer als partners waarmee je samen een verantwoorde houtstroom kan ontwikkelen. Samen kunnen we ervoor zorgen dat bos en hout bewaard blijft voor toekomstige generaties.
Misconcepten
– Stoppen met import tropisch hout
Volgens John is dit het grootste misconcept. Als je geen waarde toekent aan het bos, wordt het wat anders; palmolie- of bananenplantages bijvoorbeeld. Kijk naar Ivoorkust. Dat wordt gelukkig steeds beter erkend. In de nieuwe wetgeving voor ontbossingsvrije producten (EUDR), die nu in Europa in de maak is, worden onder andere soya, palmolie, cacao en rundvlees genoemd. Maar alleen hout heeft een unieke eigenschap. Alleen hout kan ervoor zorgen dat bos, bos blijft.
– Pas op voor de papieren tijger van legaliteit
Papier is geduldig. Zeker in landen waar meer corruptie heerst. Weet je niets van de lokale situatie? Heeft er geen audit van een externe partij ter plekke plaats gevonden? Dan is John’s advies het hout niet te kopen. Legaliteit bestaat alleen als er een externe partij bij betrokken is geweest.
– Hout rot niet!
Jammer genoeg wordt hout nog altijd verkeerd toegepast. Het CROW heeft een nieuwe handleiding geschreven met verschillende buitentoepassingen. Door hout juist toe te passen kan de levensduur worden verlengd. We moeten garanties gaan afgeven op ons product. De houtindustrie is soms wat te bescheiden. We weten allemaal dat hout, mits goed toegepast, ontzettend lang mee gaat.
Download hier het opgemaakte artikel: Interview John de Haan